Życie w cieniu stresu oksydacyjnego

Procesy życiowe naszego organizmu to głównie reakcje chemiczne. Dominują w nich reakcje utleniania i redukcji, czyli reakcje redox. Z chemicznego punktu widzenia, utlenianie to utrata elektronu i można je porównać do nadgryzionego jabłka. Niby jeszcze pełne, widać w nim zarys owocu, ale coś w nim jest nie tak. Reakcja redukcji to odzyskanie elektronu – to dopełnienie całości.

Jak wiadomo wiązania chemiczne są tworzone przez parę atomów. To układ najbardziej korzystny energetycznie. Jeżeli jeden atom jest wolny, będzie on dążył do uzyskania trwałego połączenia. Wolne niestabilnie elektrycznie atomy, to tzw. wolne rodniki.

Rodniki są szalone i bardzo reaktywne. Najczęściej nie zdążą spotkać się z drugim wolnym rodnikiem, tylko atakują cząsteczki znajdujące się w ich pobliżu, np. cząsteczkę tłuszczu. Uruchamia to łańcuch reakcji, w której powstają nowe rodniki. Z jednego szaleńca – rodnika, powstaje cała chmara! Jest to sytuacja bardzo toksyczna dla organizmu, bo środowisko redukcyjne – stabilne energetycznie, zmienia na utleniające.

TO JEST TAJEMNICA STRESU OKSYDACYJNEGO

Stres oksydacyjny to pojęcie zarezerwowane dla komórki. Nie należy go mylić ze stresem, którym jesteśmy poddani w życiu codziennym. Choć na pewnej płaszczyźnie te pojęcia da się połączyć. Reaktywne formy tlenu – czyli rodniki tlenowe, cząsteczki ozonu czy nadtlenek wodoru oraz reaktywne formy azotu atakują cząsteczki DNA – powodując ich mutacje, niszczą białka i lipidy błon komórkowych. To właśnie te reakcje i nagromadzenie ich produktów końcowych w komórkach, dają początek procesom degeneracyjnym, za którymi  idzie rozwój chorób cywilizacyjnych oraz starzenie się organizmu.

Idealną sytuacją dla organizmu i dla pojedynczej komórki jest równowaga pomiędzy reakcjami utleniania i redukcji. Każdy organizm, posiada antyoksydacyjną tarczę obronną, którą jest bariera antyoksydacyjna.

Można do niej zaliczyć:

GLUTATION – białko, znajdujące się z cytoplazmie komórki

KOENZYM Q

KWAS ASKORBINOWY – czyli witamina C

WITAMINA A – czyli retinol

WITAMINA E – czyli tokoferol

Należą tu również enzymy naprawcze – dysmutaza, katalazy, peroksydazy glutationowe i wiele innych.

Kondycja oksydacyjna komórki zależy od jej wieku. Młoda komórka ma duże rezerwy, aby walczyć z wolnymi rodnikami. Im komórka jest starsza, tym bardziej bariera antyoksydacyjna kurczy się i poziom naprawczy mechanizmów wewnętrznych jest coraz niższy.

Kiedy zatem jest ten moment, w którym należy wspomóc organizm w utrzymaniu homeostazy?

Właściwa odpowiedź brzmi – ZAWSZE. Ale według rodnikowej teorii starzenia, w wieku czterdziestu lat, w komórkach zaczynają się gromadzić produkty stresu oksydacyjnego. Wtedy właśnie zaczynają się procesy degenracji i starzenia.

Wiadomo im wcześniej będziemy dbać o siebie tym lepiej. Jednak z racji „zużywania” naszej naturalnej bariery antyoksydacyjnej po czterdziestce, szczególnie wtedy powinniśmy zwrócić szczególną uwagę na to, jak i czy można ograniczyć wpływ wolnych rodników na nasz organizm.O tym dowiesz się w następnych tekstach.